Siła przedsiębiorców tkwi w integracji

– W czasie kryzysu działamy na wielu płaszczyznach. Od pojawienia się jego pierwszych symptomów uważnie śledzimy sytuację w gospodarce i poszczególnych sektorach. Analizujemy również skuteczność prowadzonych przez rząd działań antykryzysowych. Na bieżąco kontaktujemy się z przedsiębiorcami, rozmawiamy o aktualnych problemach i sposobach ich rozwiązania. Nasze propozycje zgłaszamy w trakcie konsultacji aktów prawnych oraz w ramach posiedzeń rozmaitych grup eksperckich, w tym m.in. Rady ds. Przedsiębiorczości przy Prezydencie RP – mówi Andrzej Arendarski, prezes KIG.

Rozmawia BARBARA JOŃCZYK

Krajowa Izba Gospodarcza jest największą niezależną organizacją biznesu w Polsce. Jak ocenia pan jej działania po tylu latach funkcjonowania?

Oceniając całokształt działalności Krajowej Izby Gospodarczej, należy przypomnieć, jakie były jej cele i zadania w momencie powstawania. Naszym priorytetem było stworzenie instytucji, która odbudowałaby pozycję i ważną rolę samorządu gospodarczego w Polsce oraz kontynuowała jego bogatą, ponad 200-letnią historię. Cel ten udało nam się w pełni osiągnąć – dzięki ogromnej pracy zintegrowaliśmy wokół idei odrodzonego samorządu dużą część środowiska przedsiębiorców. Udowodniliśmy, że samorząd gospodarczy doskonale wpisuje się w krajobraz gospodarki wolnorynkowej i jest instytucją, która skutecznie pomaga przedsiębiorcom i jest im potrzebna.

Patrząc od strony bardziej szczegółowych działań, cieszę się, że dzięki naszej pracy udało się w okresie transformacji stosunkowo szybko dostosować działalność polskich firm do całkowicie nowych, wolnorynkowych realiów. Później z sukcesem przygotowaliśmy polski biznes na wejście do UE. Jesteśmy dumni z tego, że byliśmy pionierami wielu progospodarczych inicjatyw w Polsce. Wymieniłbym m.in. wdrażanie idei społecznej odpowiedzialności biznesu czy promocję marki Polska. Z Krajową Izbą Gospodarczą związane są cieszące się dziś dużą renomą i znane programy, jak „Teraz Polska” czy „Przedsiębiorstwo Fair Play”. Od początku byliśmy również liderami wśród organizacji biznesu we wspieraniu międzynarodowej działalności polskich firm. Prowadzona na całym świecie działalność KIG pozwoliła wielu polskim firmom na rozpoczęcie i rozwój ekspansji zagranicznej. Również w pozostałych obszarach działalności Izby, takich jak reprezentowanie przedsiębiorców w kontaktach z rządem i administracją, dbanie o dobrą legislację czy działania na rzecz rozwoju innowacyjności i zwiększenia konkurencyjności polskich przedsiębiorstw – możemy pochwalić się wieloma sukcesami.

Jakie są obecnie główne obszary działania Krajowej Izby Gospodarczej?

KIG zrzesza obecnie blisko 160 izb regionalnych, branżowych i bilateralnych. Aktywnie uczestniczymy w życiu gospodarczym Polski i Unii Europejskiej oraz walczymy o dobry klimat dla przedsiębiorczości. Nasze podstawowe obszary działania pozostają niezmienne od początku działalności. Reprezentujemy interesy polskich przedsiębiorców w kontaktach z administracją i walczymy o dobre prawo dla biznesu, pracujemy na rzecz poszerzania działalności zagranicznej polskich firm, wspieramy rozwój innowacyjności i konkurencyjności, propagujemy zasady odpowiedzialnego biznesu. Doradzamy też przedsiębiorcom i prowadzimy szkolenia. W ramach wsparcia internacjonalizacji polskich firm Krajowa Izba Gospodarcza prowadzi szeroko zakrojoną działalność międzynarodową, działając w ramach Eurochambres i Międzynarodowej Izby Handlowej w Paryżu.

W ostatnich latach prowadziliśmy również szereg projektów z obszaru cyfrowej gospodarki. Dodam, że w ramach KIG działa Sąd Arbitrażowy, który pomaga szybko i bez zbędnego formalizmu rozwiązywać biznesowe spory. Te zalety są szczególnie cenne w okresie kryzysu. Cały czas prowadzimy działania na rzecz integracji środowisk biznesowych, organizujemy spotkania, konferencje, debaty oraz inne wydarzenia poświęcone najważniejszym problemom polskiej gospodarki.

Obserwujemy, co dzieje się w polskiej, europejskiej i światowej gospodarce, pomagamy przedsiębiorcom odpowiednio przygotować się oraz reagować na ewentualne zmiany. Niestety, kryzysowa sytuacja, z jaką mamy do czynienia w ostatnich miesiącach, daje nam tutaj duże pole do działania.

Czas pandemii to szczególny moment, wymagający podjęcia wyjątkowych środków zaradczych. Krajowa Izba Gospodarcza podjęła szereg inicjatyw w tym zakresie. Które z nich są najważniejsze?

W czasie kryzysu działamy na wielu płaszczyznach. Od pojawienia się jego pierwszych symptomów uważnie śledzimy sytuację w gospodarce i poszczególnych sektorach. Analizujemy również skuteczność prowadzonych przez rząd działań antykryzysowych. Na bieżąco kontaktujemy się z przedsiębiorcami, rozmawiamy o aktualnych problemach i sposobach ich rozwiązania. Nasze propozycje zgłaszamy w trakcie konsultacji aktów prawnych oraz w ramach posiedzeń rozmaitych grup eksperckich, w tym m.in. Rady ds. Przedsiębiorczości przy Prezydencie RP. Staramy się, aby przy tworzeniu rozwiązań antykryzysowych rząd brał pod uwagę głos przedsiębiorców, którzy najlepiej wiedzą, jakie są ich najpilniejsze potrzeby.

Nasi eksperci pomagają przedsiębiorcom, udzielając informacji na temat form pomocy antykryzysowej i sposobów jej wykorzystania.

W ramach naszej działalności w okresie kryzysu zachęcamy także do włączania się w rozmaite inicjatywy promujące solidarność z biznesem. Zapoczątkowaliśmy m.in. akcję „Nie pozwolę ci się zamknąć”, w której nakłaniamy klientów do wpłacania zaliczek na poczet zakupu towarów czy usług w przyszłości.

Pomimo trudności spowodowanych pandemią, nie zapominamy o prowadzeniu i rozwijaniu naszych podstawowych aktywności, w tym działań na rzecz poszerzania współpracy biznesowej z zagranicą. Organizujemy spotkania oraz misje gospodarcze online i prezentujemy nowe możliwości biznesowe dla rodzimego biznesu. Znalezienie nowych rynków dla polskich firm może być szansą na szybsze wyjście z kryzysu.

W jaki sposób promujecie społeczną wrażliwość biznesu?

Od początku naszej działalności zwracaliśmy uwagę, że działania firm powinny uwzględniać także aspekt etyczny. Śmiało mogę powiedzieć, że byliśmy pionierami w promowaniu idei społecznej odpowiedzialności biznesu w Polsce. Od wielu lat prowadzimy edukację dotyczącą wartości i reguł postępowania, które kryją się pod pojęciem społecznej odpowiedzialności biznesu. Przy Krajowej Izbie Gospodarczej zrodził się pomysł znanego programu „Przedsiębiorstwo Fair Play”, w którym nagradzane są społecznie aktywne firmy. Na przestrzeni lat zorganizowaliśmy we współpracy z polskimi i europejskimi instytucjami wiele konferencji, warsztatów, szkoleń poświęconych promocji społecznej odpowiedzialności w działalności przedsiębiorstw. Wiele polskich firm może się pochwalić praktycznym wcielaniem tych elementów w życie. Często jednak ich starania i rzeczywiste osiągnięcia nie są zauważane. Dlatego KIG była również patronem wielu inicjatyw promujących dobre praktyki, jak chociażby konkurs „Pracodawca Godny Zaufania”.

Wykonaliśmy mnóstwo pracy, ale wciąż widzimy potrzebę uświadamiania polskim przedsiębiorcom, że społeczna odpowiedzialność to nie tylko obowiązek firm, ale też źródło korzyści. Jej promocja jest szczególnym wyzwaniem w okresach kryzysu. W momencie walki o przetrwanie pokusa odłożenia zasad na bok i skupienia się na ratowaniu własnego biznesu staje się silna. Tymczasem kryzys to moment, w którym etyczne i odpowiedzialne podejście do prowadzenia biznesu jest wyjątkowo istotne – może być elementem walki ze skutkami recesji. Trudna sytuacja kadrowa wielu firm może okazać się testem odpowiedzialnej i uczciwej polityki pracowniczej, która zaprocentuje w przyszłości. Utrzymywane, pomimo problemów finansowych, rzetelne i uczciwe relacje z kontrahentami mogą podnieść naszą wiarygodność w oczach partnerów biznesowych. Kryzysowa sytuacja nie zwalnia z odpowiedzialnego działania.

Jednym z zadań statutowych Krajowej Izby Gospodarczej jest udział w procesie stanowienia prawa tak, aby tworzone przez ustawodawcę warunki prowadzenia biznesu w Polsce były jak najbardziej przyjazne przedsiębiorcom. Czy w dobie kryzysu założenia tarczy antykryzysowej są wystarczające dla pokrycia strat i odbudowy biznesu polskich przedsiębiorców?

Wywołany pandemią kryzys gospodarczy jest zjawiskiem bez precedensu i nawet najlepsze z dzisiejszej perspektywy rozwiązania mogą za kilka miesięcy okazać się nieaktualne i nieskuteczne. Pomimo wielu zastrzeżeń Krajowa Izba Gospodarcza pozytywnie oceniła Tarczę Antykryzysową – ta ocena odnosi się szczególnie do pomocy w ramach tzw. Tarczy Finansowej. Nie zmienia to faktu, że zastosowane przez rząd środki z pewnością nie rozwiążą wszystkich problemów, mogą tylko złagodzić wstrząs. Należałoby pomyśleć o jakiejś formie rekompensat, zwłaszcza dla tych firm, które poniosły znaczne straty wynikające bezpośrednio z wprowadzonych przez rząd obostrzeń dotyczących m.in. funkcjonowania handlu czy usług.

Jak widzimy, sytuacja zmienia się tak dynamicznie, że bardzo trudno jest dziś tworzyć dalekosiężne plany. Jednak są rozwiązania, które można wprowadzić już teraz, niezależnie od tempa rozwoju pandemii. Mam tu na myśli przede wszystkim ułatwianie działalności przez upraszczanie przepisów, znoszenie uciążliwych obowiązków dla firm, mniej restrykcyjne i biurokratyczne podejście do przedsiębiorców. To nie są działania, które znacząco obciążą budżet, a mogą być ulgą w tym naprawdę trudnym dla wielu firm okresie.

Andrzej Arendarski – doktor nauk humanistycznych, ekspert ekonomiczny, działacz gospodarczy, współzałożyciel i prezes Krajowej Izby Gospodarczej od chwili jej powstania. Pod jego kierownictwem KIG zdobyła powszechny autorytet i stała się faktycznym reprezentantem środowisk gospodarczych, zrzeszając 130 organizacji, a za ich pośrednictwem kilkaset tysięcy firm. W latach 2002–2003 jako prezes Tel-Energo SA oraz NOM sp. z o.o. działał na rzecz liberalizacji polskiego rynku telekomunikacyjnego. W 1992 r. został powołany na stanowisko Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą w rządzie Hanny Suchockiej. W latach 1989–1993 zasiadał w Sejmie RP. W latach osiemdziesiątych aktywnie angażował się w tworzenie warunków dla istnienia społeczeństwa obywatelskiego i zmian ustrojowych. Działał w niezależnych strukturach oświatowych i wydawniczych, a także współtworzył Towarzystwo Gospodarcze w Warszawie oraz Akcję Gospodarczą. Zasiada w wielu organizacjach oraz stowarzyszeniach krajowych i zagranicznych mających na celu wspieranie rozwoju gospodarczego. Jest wykładowcą uniwersyteckim i autorem licznych publikacji na łamach wielu opiniotwórczych tytułów. Został uhonorowany wieloma wysokimi odznaczeniami krajowymi i zagranicznymi, m.in. Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Orderem Uśmiechu. Ma córkę i trzech synów. Lubi Mazury i żeglarstwo. Docenia dobrą kuchnię, sam jest zadeklarowanym miłośnikiem gotowania.