4 rzeczy, o których należy pamiętać, aby przygotować siebie i swoją rodzinę do sukcesji

Autorki

Danuta Małgorzata Równiak – właścicielka F-U Danuta Równiak i Dyrektor Placówki Partnerskiej Allianz

dr Małgorzata Rejmer – doktor nauk prawnych, Prezes Zarządu Kancelarii LEX

Jakie są tego powody? Cześć przedsiębiorców zawsze uważa, że ma jeszcze czas. Inni chcą przeprowadzić sukcesję, polegając tylko na swojej intuicji. Przygotowując siebie i swoją rodzinę do sukcesji, powinniśmy zacząć od zbadania tzw. gotowości sukcesyjnej. Sprawdzamy ją w czterech podstawowych obszarach.

Gotowość osobista

Zaczynamy od gotowości osobistej. Najważniejszym pytaniem jest, czy naszą wolą i pragnieniem jest, aby firma działała także wtedy, gdy nas w niej nie będzie? Jeżeli jest to dla nas ważna sprawa, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, jak i kiedy przeprowadzić sukcesję biznesu, aby zabezpieczyć interesy swoje, sukcesora, spadkobierców oraz pozostałych osób z nami związanych (pracowników, kontrahentów, wierzycieli).

Gotowość rodzinna

Potwierdzając gotowość osobistą, przechodzimy do zbadania gotowości rodzinnej. Kto ma przejąć nasze przedsiębiorstwo? Co rodzina sądzi o naszym biznesie? Czy angażuje się w jego prowadzenie, czy stoi z boku? A może nie widzi perspektyw dla jego dalszego rozwoju? Najczęściej przedsiębiorcy chcieliby przekazać firmę członkowi rodziny. To bardzo dobry pomysł pod warunkiem, że te osoby chcą i potrafią taki biznes poprowadzić. Ważne jest także opracowanie zasad i planu ich wdrożenia. Kiedy chcemy przekazać im władzę? A kiedy chcemy przekazać własność biznesu?

Gotowość prawna

Trzecim obszarem, który powinniśmy zbadać, jest gotowość prawna. Czy prowadzimy biznes w optymalnej formie prawnej? Czy jest to forma, która umożliwi nam przekazanie firmy sukcesorowi? Forma prawna wpływa na to, czy w przyszłości będziemy mogli bez problemu przekazać firmę swojemu sukcesorowi lub ją sprzedać. W Polsce można prowadzić działalność w dziewięciu różnych formach prawnych. Pamiętajmy jednak, że prowadzenie działalności na podstawie wpisu do ewidencji to najbardziej ryzykowna forma działalności. Oprócz wyboru formy prawnej równie ważny jest tryb zmiany. Istotne jest, aby zachować wszystkie zezwolenia i koncesje, aby bank nie wypowiedział nam kredytu, a firma leasingowa nie zmieniła warunków finansowych.

Gotowość finansowa

Zbadania wymaga także sukcesyjna gotowość finansowa. Z czego będę żył po przekazaniu firmy sukcesorowi? Czy muszę być od niego uzależniony finansowo? W jaki sposób mój sukcesor spłaci pozostałych spadkobierców? Brak gwarantowanego zabezpieczenia emerytalnego to jeden z najczęstszych powodów nieskutecznej sukcesji. Obawiamy się, że będziemy uzależnieni finansowo od innych. Tak długo, jak nie będziemy pewni naszej sytuacji finansowej na emeryturze, tak długo będziemy odwlekać czas sukcesji. Aż przyjdzie moment, gdy jej przeprowadzenie może być już nierealne.

Obok zabezpieczenia emerytalnego należy także uwzględnić sytuację finansową sukcesora. Osoba, która przejmie biznes po nas, najczęściej będzie musiała spłacić pozostałych spadkobierców. Jeżeli nie będzie na to przygotowana finansowo, sąd może zadecydować o konieczności zamknięcia firmy, spłaty zobowiązań i fizycznym podziale tego, co zostało między wszystkich spadkobierców. A przecież nie o to nam chodziło.

Przygotowując się do sukcesji przedsiębiorstwa pamiętajmy zatem, aby zacząć od zbadania gotowości sukcesyjnej w jej czterech podstawowych obszarach: gotowości osobistej, rodzinnej, prawnej i finansowej. To jest fundament wszystkich kolejnych działań.