Kosmiczne spojrzenie, co trzeba wiedzieć o futuryzmie w modzie?
Futuryzm to kierunek artystyczny, który narodził się we Włoszech na początku XX wieku, za sprawą poety Filippa Tommasa Marinettiego. Początkowo rozwijał się w literaturze, inspirował się postępem technologicznym, dynamiką i wizjami przyszłości, odrzucając tradycje na rzecz innowacji. Z czasem jego wpływy przeniknęły do różnych dziedzin sztuki, w tym mody. Futuryzm zrewolucjonizował podejście do form, materiałów i stylu, skupiając się na nowoczesności i funkcjonalności.
Jakie wydarzenie historyczne wpłynęło na rozwój futuryzmu?
Rozwój futuryzmu ściśle wiąże się z przełomowym lotem Jurija Gagarina w kosmos w 1961 roku, który rozpalił wyobraźnię artystów i projektantów na całym świecie. Kosmiczna era zainspirowała twórców do wprowadzania elementów nowoczesnych technologii i wizji przestrzeni kosmicznej do mody, dając początek unikalnym kolekcjom. Zachwyt nad osiągnięciami ludzkości przełożył się na popularność „kosmicznej” estetyki, obejmującej czystą biel, minimalistyczne formy oraz dodatki inspirowane wyposażeniem astronautów. Charakterystycznymi cechami stały się detale nawiązujące do hełmów, iluminatorów czy praktyczne, płaskie buty sięgające do kostek, odzwierciedlające funkcjonalność i nowoczesność.
Jakie są główne cechy futuryzmu w modzie?
Te cechy są szeroko rozpoznawalne w literaturze o modzie, w analizach prac projektantów związanych z futurystycznym stylem, jak również w kulturze wizualnej, filmach, sztuce i architekturze, które przyczyniają się do rozwoju estetyki futurystycznej:
Nowoczesne materiały – użycie syntetycznych tkanin, metali, plastiku, a także nowoczesnych materiałów, takich jak inteligentne tkaniny czy materiały 3D, które kształtują formy i funkcję ubioru.
Metaliczne i błyszczące tkaniny – metaliczne kolory, takie jak srebro, złoto, a także błyszczące wykończenia, które podkreślają futurystyczną estetykę, zbliżoną do technologii i kosmosu.
Geometryczne kształty – futuryzm często wiąże się z ostrymi, geometrycznymi liniami i kształtami, które nadają odzieży nowoczesny, zmechanizowany wygląd.
Płynne formy – kształty zachowujące naturalny, organiczny charakter tworzą wrażenie ruchu i dynamizmu, nadając projektom lekkość i życie.
Minimalistyczny styl – prostota form i detali, które zamiast ozdobników koncentrują się na czystości linii i nowoczesnej elegancji.
Innowacyjne konstrukcje – futuryzm wiąże się z odważnymi, eksperymentalnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, jak np. ubrania zmieniające kształt czy wykorzystanie technologii do zmiany wyglądu.
Kosmiczne inspiracje – projekty, które łączą futurystyczne kształty, materiały i detale, oddające atmosferę eksploracji i postępu technologicznego.
Kto stworzył pierwsze futurystyczne ubrania?
Pierre Cardin i André Courrèges to kluczowe postacie, które zrewolucjonizowały futurystyczną modę lat 60., nadając jej nowy wymiar dzięki innowacyjnemu podejściu do formy, materiałów i estetyki. Przyjrzyjmy się jednak zarówno ich twórczości, jak i wkładowi innych projektantów, którzy również odegrali ważną rolę w rozwoju tego nurtu:
Pierre Cardin wprowadził do mody futurystyczne formy, takie jak tuniki o geometrycznych kształtach i sukienki z wycięciami. Często wykorzystywał materiały syntetyczne, takie jak winyl, nadając swoim projektom nowoczesny, industrialny charakter.
André Courrèges spopularyzował krótkie sukienki w stylu space age, często łączone z botkami do kostek i geometrycznymi okularami. Jego projekty bazowały na prostych krojach i materiałach takich jak lakierowane tkaniny, co nadawało im futurystyczny wygląd.
Hussein Chalayan jest znany z projektów, które łączą modę z technologią, np. sukienki zmieniające kształt dzięki mechanizmom. Jego kreacje często eksplorują tematy takie jak migracja, tożsamość i transformacja w nowoczesnym świecie.
Paco Rabanne zrewolucjonizował modę, tworząc suknie z metalowych płyt połączonych łańcuszkami, co było zupełnie nowatorskie w latach 60. Jego projekty wyróżniały się odważnym użyciem materiałów takich jak aluminium, plastik czy papier.
Gdzie w sztuce wizualnej najczęściej pojawiają się kosmiczne kostiumy?
Futurystyczne kostiumy w sztuce wizualnej najczęściej pojawiają się w filmach science fiction, gdzie wizja przyszłości łączy zaawansowaną technologię z odważnym designem. Ich tworzeniem często zajmują się znani projektanci. Przykładem może być film „Piąty element” w reżyserii Luca Bessona, w którym Jean-Paul Gaultier zaprojektował charakterystyczne kostiumy, łącząc elegancję z nieziemskimi formami. Tego typu stroje nie tylko pełnią funkcję estetyczną, ale również wzmacniają narrację o postępie technologicznym i futurystycznych społeczeństwach. Kostiumy do filmu „Barbarella”, zaprojektowane przez Paco Rabanne, wyróżniały się nowoczesnymi materiałami, takimi jak metal, oraz unikalnym futurystycznym stylem. Z kolei przy produkcji „2001: Odysei kosmicznej” nad kostiumami pracowali brytyjski projektant Hardy Amies i etatowy krawiec królowej Elżbiety II. Choć takie połączenia mogą wydawać się zaskakujące, efekty końcowe bywają niezwykle interesujące. Kolejnym przykładem są kostiumy z serii „Gwiezdne wojny”, które stały się ikoną futurystycznej estetyki. Styl tych kreacji, inspirowany zarówno kosmiczną technologią, jak i elementami tradycyjnych strojów, od dekad wyznacza standardy w tworzeniu wizualnych światów science fiction. Tego rodzaju projekty są bardzo pracochłonne i często wymagają miesięcy, a nawet lat pracy. Pierwsze próby są zazwyczaj testowane przed kamerą, aby upewnić się, że efekt jest zadowalający. Niekiedy projekty są całkowicie przerabiane, by ostateczny rezultat w pełni odpowiadał wizji twórców i wymogom produkcji.
Jaki film z futurystycznymi kostiumami uważasz za najbardziej interesujący?
photo: Jarek Ufa
mod/style: Alona Zozulia
sculpture: Andrzej Bednarczyk