AUTO z kratką

Na początku 2014 doszło do sporego zamieszania na rynku. Czasowy powrót starych przepisów umożliwił przedsiębiorcom pełne odliczenie VAT od wybranych modeli aut osobowych z homologacją ciężarową.

Lukę w przepisach wykorzystali producenci aut, którzy przygotowali specjalną ofertę dla potencjalnych nabywców. Pełne odliczenie VAT od zakupu samochodów z homologacją ciężarową, w tym z tzw. kratką, będzie możliwe prawdopodobnie do końca lutego 2014 r. Wyścig po klienta flotowego rozpoczęło jeszcze w zeszłym roku Volvo. – Nasza akcja dotycząca zakupu samochodów z kratką bez VAT wywołała spore zainteresowanie klientów firmowych. W grudniu ponad 40 proc. Naszych zamówień stanowiły Volvo z kratką –mówi Mariusz Nycz, dyrektor sprzedaży i marketingu Volvo Auto Polska. Dodaje, że w porównaniu do pierwszych dziesięciu dni listopada, liczba wszystkich zamówień w grudniu wzrosła niemal dwukrotnie. – Na naszą korzyść przemawia fakt, że dobrze przygotowaliśmy się do tej oferty. Z kratką można zamówić większość naszych modeli: V40, V40 Cross Country, V60, V70, XC60, XC70 i XC90 – wylicza Nycz. Dodaje, że akcja VAT łączy się z obecnymi ofertami handlowymi. Dotyczy zarówno samochodów z rocznika 2014 – a więc z możliwością indywidualnej konfiguracji, jak i aut z rocznika 2013, które oferowane są na specjalnych warunkach. Volvo przetarło szlaki, ale nie jest jedyne. Do wyścigu po klienta flotowego włączyła się większość koncernów motoryzacyjnych.

Ciężarówka z kratką lub bez kratki

Od 29 października 2012 r. zmieniły się wymogi jakie spełniać musi pojazd klasyfikowany do tzw. grupy N-1, czyli pojazd przeznaczony głównie do przewozu ładunków o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 t. W przypadku wcześniej obowiązujących przepisów krajowych, jedną z podstawowych metod różnicowania pojazdów na homologowane jako ciężarowe lub inne niż ciężarowe był montaż kratki. Obecnie oddzielenie części osobowej od ciężarowej również stanowi ten wyznacznik, jednak głownie chodzi o inny zakres tych warunków. Także analitycy zwracają uwagę, że termin „auto z kratką” jest umowny, ponieważ w tym przypadku kluczowa jest homologacja pojazdu jako ciężarówki. Marta Szafarowska, partner i doradca podatkowy w kancelarii MDDP zauważa, że na rynku dostępne będą samochody ciężarowe (N1) zarówno z kratką, jak i bez niej. W obu przypadkach decydować będzie jednak posiadane przez dany typ pojazdu świadectwo homologacji. Fakt, że samochód ciężarowy może być bez kratki oznacza, że wizualnie i technicznie nie będzie się on różnił od identycznego modelu samochodu osobowego. – Stanowi to dodatkowy argument za tym, że również samochody osobowe powinny wiązać się z uprawnieniem do odliczenia VAT w pełni. Jednak w mojej ocenie nadal taka opcja będzie wymagała drogi sądowo-administracyjnej – mówi Szafarowska.

Szczegółowe warunki

Według szacunków Ministerstwa Finansów pełne odliczenie VAT od zakupu samochodów z homologacją ciężarową, w tym aut z tzw. kratką, będzie możliwe od stycznia do końca lutego 2014 r. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów zapowiadają też, że podatnicy, którzy po Nowym Roku podpiszą umowę leasingu na pojazd z homologacją ciężarową będą mogli odliczyć 100 proc. VAT od wszystkich rat, przez cały okres trwania umowy leasingu, także po wejściu w życie nowych ograniczeń. Pod koniec grudnia 2013 r. Polska otrzymała bowiem od Rady Unii Europejskiej zielone światło w sprawie zmiany limitu odliczeń VAT-u dla samochodów ciężarowych, w tym samochodów „z kratką”, które są używane zarówno do działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych. 50 proc. limit odliczenia VATu (bez ograniczenia kwotowego) ma obowiązywać w przypadku samochodów do 3,5 tony i dotyczyć wydatków na zakup, sprowadzenie i leasing samochodu, a także wydatków eksploatacyjnych, w tym kosztów naprawy. Projekt zmian do ustawy o VAT odsuwa jednak w czasie możliwość odliczenia 50 proc. VAT od paliw do samochodów. Ograniczenie nie będzie obowiązywać samochodów cięższych niż 3,5 tony oraz z większą liczbą siedzeń niż dziewięć. 50 proc. limit teoretycznie może obwiązywać w okresie już od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2016 r. Jednak, aby te zmiany weszły w życie, Polska musi wdrożyć nowe przepisy. Do tego czasu będą obowiązywać regulacje bardziej korzystne dla przedsiębiorców, które umożliwią pełne odliczenie od pojazdów innych niż osobowe, mających co najmniej trzy miejsca siedzące, a ich dopuszczalna ładowność wynosi przynajmniej 500 kg. Inne kryteria, które pozwolą odliczyć 100 proc. VAT to m.in. zakup pojazdu samochodowego z jednym rzędem siedzeń (wielozadaniowy, van) i trwałą przegrodą; pojazdu z większą liczbą siedzeń, ale o długości części ładunkowej na poziomie co najmniej 50 proc. długości pojazdu; pojazdu samochodowego z otwartą częścią bagażową (pick-up), pojazdu specjalnego czy pojazdu, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy. – Nowe przepisy nie będą, aż w takim stopniu jak poprzednie, dyskryminowały tych przedsiębiorców, którym dla prowadzenia działalności gospodarczej nie jest niezbędny samochód ciężarowy – uważają eksperci.

Dane na dzień 20 stycznia 2014 r. pochodzą z IMBR Samar. Marki nie wyszczególnione w zestawieniu, nie oferują modeli aut z możliwością pełnego odliczenia VAT

W większości z zadowoleniem przyjmują, że nie zostaną utrzymane ograniczenia, które przestały obowiązywać z końcem 2013 r., tj. prawo do odliczenia 60 proc. VAT naliczonego przy nabyciu samochodu osobowego, nie więcej jednak jak 6000 zł oraz brak możliwości odliczenia podatku od nabywanego paliwa do ich napędu. Jednak nowe ograniczenia w odliczaniu do wysokości 50 proc. podatku z tytułu wydatków związanych z samochodami osobowymi, w tym wydatkami na zakup paliwa do ich napędu, odnoszą się jedynie do samochodów wykorzystywanych do innych celów niż działalność gospodarcza podatnika lub jego pracowników.

Kontrowersje wokół projektu

Projekt przewiduje ograniczenie prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, aż do 30 czerwca 2015 r. Założono, że odpowiedni przepis wejdzie w życie dopiero od tego terminu, odmiennie niż cała ustawa, która zacznie obowiązywać po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Według części ekspertów jednak uprawnienie do takiego rozwiązania w żaden sposób nie wynika z przepisów unijnych, więcej, stanowić będzie jednoznaczne i rażące naruszenie przepisów wspólnotowych. Duże wątpliwości budzi również termin wejścia w życie całej ustawy, tj. po 14 dniach od dnia ogłoszenia. – Zmiany ingerujące w bardzo istotny sposób w zasady odliczania podatku, mogą zacząć obowiązywać w trakcie okresu rozliczeniowego, tj. w trakcie miesiąca lub kwartału – zauważa Szafarowska. Samo w sobie stanowić to będzie naruszenie konstytucyjnej zasady pewności prawa, ponieważ w czasie danego okresu rozliczeniowego podatnik powinien mieć zapewnione jednolite prawa, w tym prawa do odliczenia VAT. Nie jest tajemnicą, że tak istotne zmiany zasad odliczania podatku VAT powinny wchodzić w życie od konkretnej daty, stanowiącej jednocześnie początek nowego okresu rozliczeniowego, tj. np. od 1 kwietnia 2014 r. Zgodnie z projektem, ograniczenie odliczenia VAT do 50 proc. nie będzie miało zastosowania do pojazdów wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej. W uzasadnieniu doprecyzowano, że prawo do pełnego odliczenia przysługiwać będzie tylko od pojazdów służbowych, co do których nie ma możliwości, aby pracownik skorzystał z nich w celu dojazdu do swojego miejsca zamieszkania. Niemniej w praktyce zdarzają się jednak sytuacje, gdy pracownik bierze udział w porannym spotkaniu (np. o godz. 8.00) w miejscowości oddalonej o 2 godziny jazdy od siedziby firmy, w której to siedzibie pracę rozpoczyna się o godz. 7.00 (i o tej godzinie najwcześniej mógłby mu zostać wydany samochód). W tej sytuacji jedynym możliwym rozwiązaniem jest pobranie przez tego pracownika samochodu służbowego na koniec pracy w dniu poprzedzającym, aby już ze swojego domu wyjechał, przed godz. 6.00 w dniu spotkania. – Czytając literalnie projekt nowelizacji oraz jego uzasadnienie można przypuszczać, iż wystąpienie w praktyce przywołanej sytuacji spowodowałoby zakwestionowanie przez organ podatkowy prawa podatnika do odliczenia 100 proc. VAT – uważa Szafarowska. Wskazany przepis wymaga dodania zastrzeżenia, iż za niezwiązane z działalnością gospodarczą nie uważa się wykorzystania samochodu służbowego przez pracownika podatnika na dojazd do i z domu, jeżeli z przyczyn logistycznych niezależnych od tego pracownika jest to niezbędne do odbycia podróży służbowej.