Samorządowy Kongres Trójmorza, podsumowanie pierwszego dnia

Odbywający się w Lublinie Samorządowy Kongres Trójmorza otworzył premier Mateusz Morawiecki. Na dwudniowy kongres przyjechali do Lublina przedstawiciele samorządów wszystkich dwunastu krajów tworzących tę inicjatywę i Ukrainy, która była gościem specjalnym, ale być może wkrótce do niego dołączy, tak chce przynajmniej strona polska i o czym mówił w swoim wystąpieniu premier.

Swój udział w kongresie zadeklarowało dokonując rejestracji ponad tysiąc uczestników z czego 900 postanowiło wziąć udział osobiście. I byłoby ich z pewnością więcej, gdyby nie zabrakło miejsca w Lubelskim Centrum Konferencyjnym. To dowód, że tego typu wydarzenia w tradycyjnej formule są wciąż potrzebne.

Zacznijmy może od zacytowania najważniejszego chyba fragmentu krótkiego wystąpienia premiera Mateusz Morawieckiego: – Staramy się rozbudowywać Trójmorze o kolejne wymiary, by nie pozostało koncepcją teoretyczną. Samorządy mogą nadać tej idei wymiar praktyczny poprzez współpracę regionów. Nasz kongres odbywa się w cieniu wojny na Ukrainie. Nie będzie Trójmorza bez wolnej i suwerennej Ukrainy. To ważne, że staramy się odpowiadać na najbardziej naglące wyzwania, a wojna na Ukrainie z pewnością nim jest i zarazem wybiegać myślą w przyszłość. Premier otrzymaał też Nagrodę Honorową Kongresu „Międzynarodowy Sukces w obszarze regionów Trójmorza”, za szczególne zasługi w walce o niezawisłość Ukrainy oraz inspirowanie krajów Unii Europejskiej do wspierania zaatakowanego kraju. Był drugim wyróżnionym tą nagrodą po prezydencie Andrzeju Dudzie, który otrzymał ja w zeszłym roku. W tym był nieobecnym, ale przesłał odczytany zebranym list i tak jak podczas poprzedniej edycji objął kongres swoim patronatem honorowym.

Inicjatywa Trójmorza jest ciągle czymś, co wymaga wypełnienia realną treścią, pewne działania już zostały podjęte, ale wciąż wiele przed jej uczestnikami ciągle wiele pracy. Tej konkretnej treści poświęcone były kolejne panele, które poniżej krótko przedstawię w oparciu o materiały prasowe, pełniejsze podsumowanie zostawiając sobie na potem:

Panel I: Inicjatywa Trójmorza – Ukraina – Wyzwania Współpracy

Celem panelu, który przyciągnął chyba największą uwagę, było ukazanie konsekwencji agresji Rosji na Ukrainę dla funkcjonowania Inicjatywy Trójmorza oraz wyzwań dotyczących obecnej i przyszłej współpracy Inicjatywy z Ukrainą. Dyskutowano o znaczenie formatu Inicjatywy Trójmorza dla odbudowy niepodległego państwa ukraińskiego oraz o możliwości przyjęcia Ukrainy do Sieci jako członka Inicjatywy.

W panelu wystąpili m.in. pełnomocnik rządu ds. Inicjatywy Trójmorza, wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński, ambasador Ukrainy Andrij Deszczyca oraz ambasador USA Mark Brzezinski.

Panel II: Bezpieczeństwo energetyczne państw Inicjatywy Trójmorza w obliczu wojny w Ukrainie

W panelu poświęconym budowaniu suwerennego bezpieczeństwa energetycznego Europy i poszukiwaniu nowego porządku dla kierunku dostaw surowców, wzięli udział m.in. wiminister finansów Artur Soboń, prezes zarządu Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. Artur Wasil oraz wiceprezes zarządu ds. operacyjnych PGNiG S.A. dr Robert Perkowski.

– Ograniczenie podaży na rynku surowców wymusiło konieczność zmagania się ze zjawiskiem wzrostu cen surowców i cen żywności. Państwo musi częściowo przyjąć na siebie koszty społeczne związane z inflacją, stąd pojawiają się programy rządowe, takie jak np. Polski Ład. Polska od pewnego czasu prowadzi politykę, dzięki której jesteśmy w komfortowej sytuacji i nie brakuje nam dostaw ropy i dostaw gazu, uzupełniamy import surowców węgla, korzystamy także z odnawialnych źródeł energii – mówił Artur Soboń, sekretarz stanu w ministerstwie finansów.

Panel III Rzeczpospolita Obywatelska – jak budowano kapitał społeczny między Polską a Ukrainą

Paneliści poszukiwali odpowiedzi na pytanie, czy budowa kapitału społecznego między Polską a Ukrainą przyczyni się do bezpieczeństwa obszaru Inicjatywy Trójmorza. Celem dyskusji było kreowanie wspólnych inicjatyw oraz przedsięwzięć w obszarze społecznym, kulturalnym i gospodarczym, zarówno w perspektywie obecnego konfliktu za naszą wschodnią granicą, jak i w perspektywie powojennej odbudowy Ukrainy oraz jej integracji ze strukturami europejskimi i rozwoju w ramach Inicjatywy Trójmorza.

W panelu uczestniczyli m.in.: dyrektor narodowego instytutu konserwacji zabytków dr Michał Laszczkowski, dyrektor departamentu infrastruktury w ministerstwie obrony narodowej dr Marcin Mazuryk oraz koordynator programu synergia w ministerstwie aktywów państwowych Łukasz Turkowski.

Panel IV: Współpraca uniwersytetów Trójmorza

Paneliści poruszyli istotne zagadnienia dotyczące wzmocnienia i koordynacji współpracy między ośrodkami akademickimi Trójmorza, a także dyskutowali o możliwości poszerzenia działań Trójmorza o współpracę w dziedzinie nauk humanistycznych i kultury. Wśród panelistów znaleźli się m.in. rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. Wojciech Załuska, prorektor KUL dr hab. Beata Piskorska oraz pełnomocnik premiera ds. GovTech i pełnomocnik ministra edukacji i nauki ds. transformacji cyfrowej Justyna Orłowska.

Nowi członkowie Sieci Regionów Trójmorza

Na szczególną uwagę zasługuje zainicjowana w ubiegłym roku przez będące gospodarzem województwo lubelskie Deklaracja Gospodarcza Sieci Regionów Trójmorza. Tak zwana deklaracją lubelska powołała Sieć Regionów Trójmorza – format bezpośredniej współpracy między samorządami z dwunastu państw Inicjatywy Trójmorza. W zeszłym roku deklarację parafowali przedstawiciele 15. samorządów z Polski, Rumunii, Litwy, Słowacji i Węgier. Dzisiaj przyjęto trzech nowych członków do Sieci Regionów Trójmorza, w tym dwóch z Ukrainy:

Region Centralny (Rumunia);
Obwód Lwowski (Ukraina);
Obwód Tarnopolski (Ukraina).

Panel V Debata Regionów: Sieć Regionów Trójmorza – współpraca z regionami ukraińskimi

Debata Regionów, poświęcona rozbudowie samorządowego komponentu Inicjatywy Trójmorza, w tym roku zrealizowana została w ramach programu „Dyplomacja publiczna 2022” finansowanego przez MSZ RP. Dyskusja dotyczyła poszukiwania możliwości wsparcia uchodźców oraz instrumentów finansowych niezbędnych dla odbudowy państwa ukraińskiego po zakończeniu działań wojennych.

W debacie wzięli udział m.in. marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski i marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl, a także przewodniczący tarnopolskiej rady obwodowej Mykhaylo Golovko.

Partnerzy kongresu

Samorządowy Kongres Trójmorza odbywa się dzięki wsparciu kluczowych partnerów strategicznych, merytorycznych i patronów medialnych wydarzenia, m.in. dzięki kancelarii prezydenta, ministerstwu aktywów państwowych, ministerstwu edukacji i nauki, ministerstwu infrastruktury oraz ministerstwu rolnictwa i rozwoju wsi, a także BGK, Bogdanka, Enea, GPW, Grupa Azoty Puławy, Krajowa Grupa Spożywców, Polski Cukier, Lotto, Orlen, PFR Portal PPK, PGE, PGNiG, PKP, Poczta Polska, PZU. Wśród patronów medialnych jest także magazyn przedsiębiorcy@eu oraz Klub Integracji Europejskiej.

red. Rafał Korzeniewski

(wykorzystano zdjęcia z materiałów prasowych)