Kod PKD nie może rozstrzygać, kto otrzyma pomoc!

O ile na początku w ramach tarcz antykryzysowych pomoc kierowana do wszystkich przedsiębiorców, którzy ucierpieli wskutek wprowadzonych obostrzeń sanitarnych, to w przypadku tzw. tarcz branżowych kryterium stał się przeważający kod PKD wpisany w rejestrze REGON. Tłumaczono to oficjalnie tym, że chciano, by pomoc dotarła do tych rzeczywiście najbardziej poszkodowanych i dotarła szybko, a wiodący kod PKD zapisany w REGON jest informacją, którą można sprawdzić błyskawicznie. Może i intencje były dobre, ale efekt okazał się fatalny.

Każda rozpoczynająca działalność firma powinna podać, czym zamierza się zajmować, opisując to za pomocą kodów PKD, czyli Polskiej Klasyfikacji Działalności, rozwijając ten skrót. A jeden z tych kodów powinno się wymienić jako przeważający. Długo praktyką było podawanie możliwych rodzajów działalności, tak na wszelki wypadek. Wpisywanie nawet kilkudziesięciu kodów PKD nie było wcale rzadkością i nawet się to zalecało. Czy to z obawy o wycinkę lasów, czy zapchania dysków z rejestrami, postanowiono to ograniczyć i od 2014 roku można podać już tylko dziesięć, w tym ten przeważający. Chciałbym wierzyć, że ta liczba wynika z dogłębnej analizy i szerokich konsultacji z przedsiębiorcami, ale przychodzi mi ta wiara z pewnym trudem. Dlaczego akurat dziesięć? Trzeba przyznać, że o jedno zadbano, w formularzach jest dokładnie dziewięć pozycji plus osobno miejsce na działalność dominującą, która trzeba wpisać najpierw.

Ci, którzy dokonali wpisu wcześniej, mieli jeszcze pięć klat na jego skorygowanie, czyli do dziś wszyscy powinni to zrobić. Teoretycznie powinni też na bieżąco korygować te kody, zwłaszcza ten przeważający w ich działalności, ale mało kto już to robił, bo nic z tego w praktyce nie wynikało. Aż… do pandemii i wywołanego przez nią kryzysu. Gdy nagle okazało się to kluczowe dla otrzymania rządowej pomocy. Przy czym liczy się zapisany w rejestrze przeważający kod PKD i tylko on. Skorygować go można i pewnie się powinno (zróbcie to, jeśli Was to dotyczy!), ale szansy na pomoc z tarczy branżowej w ten sposób już nie odzyskamy. Z drugiej strony pomoc może trafić do tych, którzy mieli po prostu szczęście, bo taki przeważający kod PKD kiedyś wpisali, choć dziś wcale takiej działalności nie prowadzą lub ma ona poboczny charakter.

Zwrócić trzeba jeszcze uwagę, że sporo firm, zarówno większych, jak i mniejszych prowadzi bardzo zróżnicowaną działalność. Stoi, mówiąc obrazowo, na kilku nogach. W takim wypadku określić przeważający kod PKD jest nieraz trudno, bo może się to zmieniać w zależności od koniunktury. Spośród tych firm pomoc otrzymają te, które, jeśli idzie o przeważający kod PKD trafiły i mają ten z puli uprawniającej je do pomocy. Inne nie otrzymają nic. A jeśli jakaś z takich firm dostrzegłszy, że ta część działalności, której dotknęły obostrzenia straciła na znaczeniu i zgodnie z zaleceniami skorygowała wpis dotyczący przeważającego kodu PKD, to sama wykluczy się z grona uprawnionych do otrzymania pomocy.

W sprawie interweniował niedawno Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz. Adam Abramowicz to ciekawy przypadek, na fotel rzecznika przesiadł się wprost z ław poselskich (objęcie tego stanowiska oznaczało jednoczesną rezygnację z mandatu) i z polityka rządzącej partii zamienił się w pełnokrwistego, konsekwentnego rzecznika praw przedsiębiorców. W swoim piśmie w tej sprawie zwraca uwagę nie tylko na bezsens takiej regulacji z powodów, które powyżej już omówiłem. Pomoc powinna trafiać do tych, którzy jej potrzebują! Tego, że pomoc ta może być uzależniona od branży nie kwestionuje, ale powinna to być rzeczywiście prowadzona działalność, co przecież da się ustalić, jeśli firma płaci podatki. Więcej, zwraca uwagę, że nie zawsze wpis w REGON odpowiada wpisowi dokonanemu przez przedsiębiorcę w KRS bądź CEIDG w przypadku działalności gospodarczej. To się da jeszcze odkręcić, ale ten bałagan świadczy, że lekceważący stosunek do aktualności kodów PKD mają nie tylko przedsiębiorcy. Zwraca też uwagę na to, że dodatkowe zamieszanie powodują zmiany klasyfikacji. Obecnie obowiązująca Polska Klasyfikacja Działalności z 2007 zastąpiła wcześniejszą z 2004. Oprócz tego wprowadzono później pomniejsze korekty. Takie korekty, same w sobie zwykle zasadne, powodują w konkretnych przypadkach konieczność aktualizacji zmiany kodu PKD zgłoszonego przez przedsiębiorcę. Dostaje on zwykle na to czas, ale często nic z tym nie robi i wtedy zmienia mu się w takich wypadkach kod PKD „z urzędu”, nie zawsze trafnie. W wystąpieniu rzecznika skierowanym do wicepremiera i ministra rozwoju, pracy i technologii Jarosława Gowina zabrakło mi zwrócenia uwagi na firmy o bardziej zdywersyfikowanej działalności, których sytuacja jest może nieco lepsza, ale które też nie powinny być pozostawione bez pomocy.

Pismo rzecznika zamieszczam poniżej, także dla smaczku, jakim są przywołane artykuły ustawy z 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych i wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Zwraca uwagę nie tylko długość tytułu, ale i to, że pojawia się tam artykuł 15zze. Jeśli trzeba wcisnąć nowy artykuł pomiędzy dwa istniejące, to dodaje się literkę a. Jeśli kolejny, to b. A jak się skończy alfabet to będzie aa… Jeśli myślicie, że legislacyjne szaleństwo się na tym skończyło, to się bardzo mylicie. W ramach ostatniej nowelizacji dodano między innymi artykuł 15zzzzlh. Jak się w tym ktokolwiek ma połapać?

pobierz pismo rzecznika

A poniżej do pobrania jeszcze formularz KRS-ZM mający zastosowanie przy zgłaszaniu zmian w kodach PKD w Krajowym Rejestrze Sądowym, w przypadku CEIDG zmian dokonuje się online. Najpierw w panelu trzeba zaznaczyć, że chcemy zmienić rodzaj działalności gospodarczej, a potem podać nowe kody PKD, jako pierwszy podając kod PKD przeważającej działalności (patrz galeria poniżej).

pobierz formularz KRS-ZM

Red. Rafał KORZENIEWSKI