W jakich sytuacjach warto ogłosić upadłość konsumencką?

Upadłość konsumencka zwana także bankructwem konsumenckim jest stanem niewypłacalności osoby fizycznej. Jak krok po kroku ogłosić upadłość konsumencką? Kiedy warto to zrobić i jakie konsekwencje przyniesie taka decyzja? Podpowiadamy.

Czym jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to procedura sądowa umożliwiająca częściowe lub całkowite oddłużenie osoby fizycznej i zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Z reguły przebiega ona w kilku etapach:

postępowanie sądowe;
postępowanie upadłościowe właściwe uwzględniające likwidację masy upadłościowej;
ustalenie planu spłaty wierzycieli;
realizacja planu spłaty wierzycieli;
umorzenie reszty zadłużenia.

Jakie zobowiązania podlegają umorzeniu?

Upadłość konsumencka umożliwia umorzenie zobowiązań wynikających z różnych źródeł. Mogą być to m.in.:

kredyty bankowe;
szybkie pożyczki pozabankowe, czyli popularne chwilówki;
nieopłacone faktury;
nieopłacone rachunki za czynsz, prąd czy gaz;
nieopłacone podatki.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Upadłość konsumencka jest procedurą skierowaną do konsumentów, którzy nie są w stanie regulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy. Od 24 marca 2020 roku upadłość konsumencką może ogłosić także osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą oraz ta, która wpadła w długi umyślnie lub na skutek rażących zaniedbań. Jeśli Twoje zadłużenie nie wynika z choroby czy zdarzeń losowych, lecz z nieprzemyślanego zaciągania kolejnych kredytów, wciąż masz duże szanse na ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Kiedy warto ogłosić upadłość konsumencką?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej będzie zasadne, jeśli nie jesteś w stanie spłacać zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy na skutek np.:

utraty pracy;
choroby, która spowodowała brak możliwości zarobkowania;
błędnych decyzji inwestycyjnych, które poskutkowały utratą płynności finansowej;
wpadnięcia w pętlę zadłużenia na skutek nadmiernego zakredytowania.

Upadłość konsumencka krok po kroku

Chcesz ogłosić upadłość konsumencką? Oto 4 kroki, z którymi musisz się liczyć.

Przygotuj niezbędne dokumenty. Zanim złożysz wniosek o upadłość konsumencką, przygotuj dokumenty, które potwierdzą Twój aktualny stan posiadania oraz zadłużenie. Są to: wykaz majątku uwzględniający posiadane ruchomości i nieruchomości wraz z wyceną poszczególnych składników, wykaz posiadanych środków pieniężnych zgromadzonych na kontach bankowych, lokatach oraz w gotówce, dane wierzycieli wraz z informacjami o kwotach długów, dokumenty potwierdzające dochody (lub ich brak), dowody istnienia długów (np. pisma windykacyjne, wypowiedzenie umowy kredytowej etc.).
Złóż do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Kolejnym krokiem do ogłoszenia upadłości konsumenckiej powinno być złożenie wniosku o upadłość do wydziału gospodarczego sądu rejonowego (od 1 lipca 2021 zrobisz to także online poprzez system teleinformatyczny Krajowego Rejestru Zadłużonych) właściwego dla Twojego miejsca pobytu oraz wniesienie opłaty w wysokości 30 zł. Dołącz do niego załączniki w postaci dokumentów wskazanych w punkcie 1. Będą one podstawą do analizy Twojej sytuacji finansowej i podjęcia decyzji przez sąd.
Poczekaj na decyzję sądu. W toku postępowania upadłościowego sąd zbada, czy rzeczywiście jesteś osobą niewypłacalną i co za tym idzie — czy masz prawo ogłosić bankructwo konsumenckie.
Przygotuj się na… duże zmiany. Jeśli sąd wyda orzeczenie o ogłoszeniu upadłości, kontrolę nad Twoim majątkiem przejmie syndyk. Aby pozyskać środki na spłatę zadłużenia, będzie miał prawo spieniężyć określone elementy Twojego majątku. Twoim obowiązkiem będzie regulowanie comiesięcznych spłat względem wierzycieli we wskazanych przez sąd kwotach.

Jak długo czeka się na orzeczenie upadłości konsumenckiej?

Prawo nie określa jednoznacznie, w jakim czasie sąd ma obowiązek wydać decyzję o ogłoszeniu upadłości lub odrzuceniu wniosku dłużnika. W zależności od indywidualnych parametrów sprawy w praktyce trwa to z reguły od 3 tygodni do około 3 miesięcy. W szczególnych sytuacjach może przedłużyć się nawet do kilkunastu miesięcy.

Konsekwencje ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Dla wielu osób ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest jedynym sposobem na pozbycie się zadłużenia i wyjście na finansową prostą. Warto jednak pamiętać, że bankructwo konsumenckie nie sprawi, że długi rozpłyną się w powietrzu, a pozytywnej decyzji sądu będą towarzyszyć określone konsekwencje. Jakie? Jeśli sąd przychyli się do wniosku i wyda decyzję o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej:

kontrolę nad majątkiem dłużnika przejmie syndyk. W praktyce oznacza to ograniczone możliwości zarządzania posiadanymi dobrami czy wynagrodzeniem;
dłużnik będzie musiał co miesiąc (przez okres od roku do 3 lat, a w przypadku zadłużenia, które wynika z rażących zaniedbań — nawet przez 7 lat) spłacać zadłużenie zgodnie ze wskazanym przez sąd harmonogramem spłat;
dłużnik będzie musiał poddać się częściowej egzekucji. Aby pozyskać środki na spłatę zadłużenia, syndyk będzie miał prawo spieniężyć należące do niego ruchomości i nieruchomości;
wierzyciele nie będą mogli naliczać dodatkowych odsetek za opóźnienie w płatności. Będą zobowiązani także do wstrzymania działań windykacyjnych i egzekucyjnych. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej zapewni więc dłużnikowi psychiczny spokó

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej — koszty

Koszt postępowania o upadłość konsumencką wynosi z reguły kilka tysięcy złotych. Dłużnik nie musi jednak dysponować taką kwotą. Koszty procesowe zostają bowiem doliczone do kwoty zadłużenia i spłacane tak samo, jak zadłużenie względem wierzycieli. Jeśli upadły nie posiada żadnego majątku, koszty ogłoszenia upadłości konsumenckiej pokryje Skarb Państwa.

Artykuł opracowano na zlecenie BIG, 27 luty 2023 r.